Leczenie Hashimoto – jak stosować leki na niedoczynność tarczycy

Hashimoto to najczęstszy typ zapalenia tarczycy o podłożu autoimmunologicznym. Organizm zaczyna zwalczać tarczycę, co wywołuje przewlekły stan zapalny. Przyczyny choroby nie zostały w pełni poznane, ale lekarze podkreślają, że duży wpływ mają czynniki genetyczne. To, że masz chorobę zapisaną w genach jeszcze nie przesądza, ze na nią zachorujesz. Chorobę aktywują czynniki zewnętrzne, środowiskowe, takie jak: toksyny, styl życia, infekcje bakteryjne lub wirusowe oraz przede wszystkim stres. Z naszym ankiet wynika, że u ponad 90% osób chorujących na Hashimoto stres był czynnikiem wyzwalającym chorobę lub, gdy już wystąpiła, zaostrzającym jej objawy. Do objawów choroby zaliczymy: częste zmęczenie, senność, bóle mięśni i stawów, suchość skóry, słabą kondycję włosów i paznokci, stany depresyjne, problemy z koncentracją oraz zaburzenia miesiączkowania. Celem leczenia Hashimoto jest zatrzymanie postępu choroby oraz zmniejszenie objawów.

 

W przypadku zauważenia objawów sugerujących niedoczynność tarczycy, trzeba zgłosić się do lekarza. Wykrycie choroby jest szczególnie ważne u kobiet, które planują ciążę. W celu potwierdzenia niedoczynności tarczycy wykonuje się badania hormonalne. Pierwszym badaniem oceniającym pracę tarczycy jest stężenie TSH we krwi. Jeśli wynik będzie podwyższony, oznacza się również stężenie wolnej tyroksyny (FT4). Jawną postać niedoczynności tarczycy rozpoznamy po zwiększonym stężeniu TSH oraz zmniejszonym stężeniu FT4. Istnieje także postać utajona, w której dochodzi do zwiększenia stężenia TSH, a FT4 jest prawidłowe. Cechą charakterystyczną dla choroby Hashimoto jest podwyższenie przeciwciał tarczycowych anty-TPO oraz anty-TG, które należy zbadać w kolejnym etapie diagnostyki. Pomocnym badaniem będzie USG tarczycy pozwalające określić jej rozmiar, strukturę oraz wykryć ewentualne guzki. U wielu osób z Hashimoto obserwuje się zmniejszoną echogeniczność. Jednym z dodatkowych badań w przypadku stwierdzenia guzków jest biopsja cienkoigłowa (BAC) lub badanie histopatologiczne.

Na początku warto wspomnieć, że nie ma skutecznej metody leczenia, która zahamuje proces niszczenia tarczycy. Terapia w Hashimoto polega więc na leczeniu niedoczynności tarczycy i przyjmowaniu brakujących hormonów. Produkowana przez koncerny farmaceutyczne lewotyroksyna działa tak samo, jak hormon wytwarzany w tarczycy. Na Polskim rynku znajdziemy kilka preparatów na bazie tego hormonu, które mogą nieznacznie się różnić efektem. Lekarze zalecają więc przyjmować na stałe jeden preparat. Regularne przyjmowanie leku pozwoli unormować stężenie TSH i powrócić do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W przypadku większości pacjentów leczenie Hashimoto przebiega ambulatoryjnie. Co kilka miesięcy trzeba wykonywać badania okresowe i udać się na wizytę kontrolną do lekarza prowadzącego. Niektóre przypadki wymagają jednak leczenia szpitalnego. Mowa głównie o osobach z ciężką niedoczynnością lub współistniejącymi poważnymi chorobami.

 

Lewotyroksynę trzeba przyjmować regularnie o tej samej porze. Specjaliści podkreślają, że konieczne jest przyjmowanie leku na czczo około 30-60 minut przed posiłkiem. Jeśli do śniadania spożywasz kawę, to odstęp powinien być dłuższy, nawet do około 2 godzin. Kawa oraz niektóre suplementy (szczególnie te z żelazem) mogą zaburzać wchłanianie się leku. Część pacjentów przyjmuje leki na noc. Ważne, aby wtedy również być na czczo, tzn. około 3 – 4 godzin po ostatnim posiłku. Dawka leku jest dopasowana indywidualnie do pacjenta na podstawie stopnia niedoczynności tarczycy i współistniejących chorób. Decyzję o podjęciu leczenia w przypadku utajonej niedoczynności tarczycy podejmuje lekarz, analizując dokładnie przypadek pacjenta. Dawkę leku można modyfikować tylko po wykonaniu okresowych badań. Dlatego pamiętaj, aby nigdy nie zwiększać, ani nie zmniejszać dawki leku na własną rękę.

Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy jest uwarunkowane genetycznie, zatem nie mamy wpływu na wystąpienie choroby. Jeśli w twojej rodzinie występowało to schorzenie, powinnaś informować o tym lekarza nawet podczas leczenia innych chorób. Niektóre leki (np. amiodaron) mogą bowiem nasilać lub wywołać objawy Hashimoto. Osoby będące w grupie ryzyka powinny regularnie badać stężenie TSH oraz być uważnym na pojawiające się ewentualne objawy. Szybka reakcja na chorobę oznacza niedopuszczenie do wystąpienia ciężkich objawów. Przebieg choroby nasilają także nadmiar jodu w diecie, niedobór selenu, terapia solami litu lub cytokinami. Dość często podawaną przyczyną nasilenia objawów są również częste powracające infekcje w organizmie.

Osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy muszą leczyć się systematycznie i być pod czujnym okiem endokrynologa. Część chorych przerywa terapię w momencie powrotu TSH do normy. To ogromny błąd, ponieważ leczenia nie powinno się przerywać. Poziom TSH utrzymuje się na właściwym poziomie tylko dzięki regularnemu przyjmowaniu lewotyroksyny. W przypadku przerwania kuracji poziom hormonu ponownie się podwyższy. Celem leczenia w przypadku Hashimoto jest więc zapobieganie dalszemu rozwojowi choroby oraz zmniejszanie jej objawów. U pacjentów z Hashimoto wzrasta również ryzyko zachorowania na inne choroby autoimmunologiczne. Konieczne jest zatem wykonywanie okresowych badań w kierunku celiakii czy niedoczynności kory nadnerczy. Choroby Hashimoto, według aktualnych badań, nie da się wyleczyć, ale można tę chorobę doprowadzić do remisji i nie odczuwać uciążliwych objawów.

Pełnowartościowa i zbilansowana dieta to podstawa leczenia w przypadku osób z Hashimoto. Odpowiedni dobór i proporcje produktów pozwolą ograniczyć rozwój choroby oraz zmniejszyć ilość objawów. Bardzo ważne jest unikanie surowych diet, regularne spożywanie posiłków, picie 2 litrów wody, duża ilość warzyw i owoców będących źródłem błonnika pokarmowego oraz pełnoziarniste produkty. Istotny jest również podział białka, tłuszczy oraz węglowodanów. Najlepszym źródłem białka będzie chude mięso, głównie drób i wołowina oraz jaja i produkty mleczne. Wartościowe źródło białka to także fasola czy groch. W przypadku tłuszczy najlepiej wybierać wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 wspomagające tarczycę. Źródłem węglowodanów powinny być produkty o niskim indeksie glikemicznym, stabilizujące poziom glukozy we krwi. Niezbędne jest także dostarczanie odpowiedniej ilości jodu, cynku, selenu, żelaza i witaminy D. Jeśli nie jesteś uczulona na laktozę i gluten może spożywać produkty je zawierające. Czasami uzupełnienie wszystkich niedoborów witamin tylko dietą jest niemożliwe. Warto wtedy wprowadzić odpowiednią suplementację, dopasowaną na podstawie wyników badań. Jeśli, mimo przyjmowania suplementów, te niedobory będą nadal występowały, warto wtedy rozszerzyć diagnostykę. Przyczyną nie wchłaniania się witamin mogą być np. chore jelita. Diagnostykę warto poszerzyć zawsze wtedy, kiedy mimo leczenia, odpowiedniej diety, suplementacji i stylu życia, nadal odczuwasz uciążliwe objawy choroby. Mogą być one spowodowane innymi chorobami współistniejącymi.

Coraz więcej osób choruje na Hashimoto, które jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób XXI wieku. Choroba Hashimoto nie musi być odczuwalna na co dzień dzięki zmianie stylu życia. Wystarczy przestrzeganie zaleceń lekarza, regularne przyjmowanie leków i odpowiednia dieta. Dużą rolę w rozwoju choroby i nasileniu objawów ma także stres oraz rozregulowanie rytmu okołodobowego. My z doświadczenia wiemy, że uregulowanie rytmu okołodobowego – kładzenie się spać około 22 i wstawanie po 7 – 8 godzinach, stosowanie okna żywieniowego, a także praca nad emocjonalną stroną Hashimoto przyniosło nam najlepsze efekty. Dopóki nie popracujesz nad swoimi emocjami, nie zadbasz o swoje potrzeby, będziesz żyła w przekraczającym środowisku i nie zredukujesz skutków działania stresu, to nawet najlepsze leki i suplementy nie przyniosą oczekiwanego efektu.