Hashimoto a ciąża, czyli niedoczynność tarczycy w ciąży – co powinnaś wiedzieć?

Czy mając Hashimoto można zajść w ciążę? Jak zaplanować posiadanie dzieci? Czy ciąża to duże ryzyko? Często zadajecie nam takie pytania lub swoim lekarzom prowadzącym. Jednym z objawów autoimmunologicznego zapalenia tarczycy jest właśnie niepłodność lub problem z donoszeniem ciąży. Okazuje się jednak, że chorując na Hashimoto dalej masz szansę mieć dzieci! Planując ciążę, musisz najpierw wyrównać poziom hormonów, dzięki czemu będziesz mogła zajście w ciążę i urodzić dziecko. W trakcie ciąży musisz przestrzegać zaleceń lekarza i poddawać się częstym badaniom poziomu TSH. Spora część z Was przyjmuje lewotyroksynę w ciąży oraz podczas karmienia piersią. Na szczęście lekarze zgodnie twierdzą, że lek nie ma wpływu na płód oraz rozwój dziecka.

Choroba Hashimoto ma podłoże autoimmunologiczne, co oznacza upośledzenie układu odpornościowego. Tarczyca to narząd, który pełni bardzo ważne funkcje w organizmie. Produkuje hormony, które mają wpływ na przemianę materii oraz metabolizm. Hormony te regulują również prace układu nerwowego oraz pracę serca. Wszelkie zaburzenia pracy tarczycy wpływają w negatywny sposób na płodność kobiety. Nadmiar hormonu tarczycy może być powodem poronień. Natomiast zbyt mała ilość wyprodukowanych hormonów doprowadzić może do: wtórnej hiperprolaktynemii, zaburzenia wydzielania gonadoliberyny (GnRH) oraz osłabioną odpowiedź lutropiny (LH).

 

Efektem tych zaburzeń są bezowulacyjne cykle miesiączkowe lub nawet brak miesiączek. Lekarze podkreślają, że niedobór hormonów tarczycy wpływa również na metabolizm estrogenów oraz zmniejszenie stężenia SHBG, czyli białka wiążącego hormony płciowe. Hashimoto nie wyklucza jednak zajścia w ciążę. Przed poczęciem dziecka będziesz musiała jednak  wyrównać funkcję tarczycy. Powinnaś być pod stałą opieką endokrynologa i stosować się do wszelkich zaleceń i indywidualnie dobranego leczenia. 

 

Badania wykazały, że u niepłodnych kobiet znacznie częściej występuje podwyższone stężenie ATG lub ATPO. Nie zauważono, aby podwyższone stężenie miało wpływ na implantację, czyli zagnieżdżenie się zarodka w jamie macicy. Pewne jest jednak, że występowanie autoimmunizacyjnego zapalenia tarczycy oznacza większe ryzyko poronienia w I trymestrze ciąży. Czynnikami wpływającymi na poronienie w przypadku chorób tarczycy będzie dodatnie ATPO lub dodatnie ATG, TSH ≥ 2,5 mIU/l oraz wiek > 35 r.ż

Pamiętaj, że funkcje tarczycy ulegają zmianom w trakcie ciąży. Organizm adaptuje się w tym okresie i zachodzą zmiany w metabolizmie jodu. Możliwe jest delikatne powiększenie tarczycy, które lekarze zauważają głównie w rejonach ubogich w jod. W pierwszym trymestrze obserwuje się przejściowy wzrost stężenia fT3 i fT4. Jest to wywołane przez wysoki poziom gonadotropiny kosmówkowej, czyli hormonu ciąży. W drugim i trzecim trymestrze następuje jednak spadek stężenia hormonów tarczycy. W tym okresie ciąży mieszczą się one najczęściej w granicach normy.

 

Ciąża jest również okresem immunosupresji, czyli zahamowania wytwarzania komórek odpornościowych. Twój organizm zapobiega w ten sposób rozpoznaniu płodu jako organizmu obcego i poronieniu. Ilość przeciwciał tarczycowych ulega zmniejszeniu w pierwszym trymestrze, a w trzecim osiąga najniższy poziom. Po porodzie ponownie wzrasta. Twoje hormony tarczycy mają wpływ na rozwój twojego dziecka i jego prawidłowy wzrost. W pierwszym trymestrze płód jest całkowicie uzależniony od twoich hormonów. W późniejszym okresie u dziecka wykształca się tarczyca, a zależność ta częściowo się zmniejsza. Badania naukowe wykazały, że ryzyko wystąpienia dysfunkcji tarczycy u noworodka jest wyższe, jeśli matka choruje na chorobę autoimmunologiczną tarczycy. Wykonuje się jednak badania przesiewowe niemowląt, które umożliwią wykrycie wrodzonej niedoczynności tarczycy.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne radzi, aby badanie poziomu TSH było przeprowadzane co 4-6 tygodni w początkach ciąży. W drugim i trzecim trymestrze można wykonywać je rzadziej raz na 2 miesiące. Zalecany poziom TSH dla kobiety w ciąży jest określony przez lekarza prowadzącego na podstawie zaawansowania ciąży oraz innych czynników. W przypadku dobrze rozwijającej się ciąży zaleca się farmakoterapię. Najpierw jednak musisz wykonać badania: USG tarczycy, TSH, FT3, FT4, aTPO i aTG. Po potwierdzeniu ciąży, dawki dotychczasowo przyjmowanych leków zostają zazwyczaj zwiększone o 25-50%. Bardzo ważne w leczeniu niedoczynności tarczycy w ciąży jest dostarczanie odpowiedniej ilości jodu. WHO podaje, że kobiety karmiące piersią i będące w ciąży powinny dostarczać codziennie 250 µg jodu. Dość często stosuje się suplementację jodu od 150 do 250 µg jodu. Ilość spożywanego jodu nie powinna przekraczać 500 µg na dobę. Powinnaś być pod stałą opieką ginekologa oraz endokrynologa. W trakcie ciąży bardzo istotny jest również twój sposób odżywiania, który powinien być dopasowany do indywidualnych predyspozycji. W przypadku pacjentek z TSH > 2 5 mlU/l wdrożenie leczenia hormonami w znaczny sposób zmniejsza liczbę poronień. W badaniach zauważono także, że obniżenie TSH < 1,2 mlU/l da najlepsze rezultaty w przypadku planowania ciąży.

Choroba Hashimoto oraz choroby tarczycy wymagają regularnych kontroli przez całe życie. Po porodzie musisz dalej monitorować stężenie hormonów tarczycy. Lekarze podkreślają, że istnieje duże ryzyko zachorowania na poporodowe zapalenie tarczycy. Schorzenie ujawnia się u 10% kobiet w ciągu maksymalnie 12 miesięcy od porodu i ma zazwyczaj charakter przejściowy. Najbardziej narażone są kobiety z dodatnim mianem przeciwciał anty-TPO. Zalecana jest kontrola TSH 6 tygodni, 3, 6 i 12 miesięcy po porodzie. 

Przyjmowanie leków na tarczycę nie jest jednoznaczne z niemożnością karmienia piersią. Na niektórych portalach można znaleźć informacje, że matka przyjmująca lewotyroksynę musi kontrolować hormony tarczycy u dziecka. Sugeruje to, że dziecku mogą grozić jakieś zaburzenia hormonalne. Nie przejmuj się! Okazuje się jednak, że nie są to prawdziwe i poparte badaniami informacje. Terapia lewotyroksyną jest w pełni bezpieczna, a lek jest wpisany do kategorii najmniejszego ryzyka lub najbezpieczniejszych dla Twojego dziecka. Badania pokazują, że ilość hormonów tarczycy przenikających z krwi matki do mleka są zbyt małe, by wywrzeć wpływ na dziecko. Poziom hormonów w pokarmie jest praktycznie nie do oznaczenia. Karmiąc nie musisz obawiać się o zdrowie swojego dziecka, ponieważ jest ono w pełni bezpieczne. Podczas karmienia piersią można przyjmować dobrane przez lekarza dawki hormonów tarczycy oraz suplementować witaminę D3 czy kwasy omega 3. Bardzo ważna jest również właściwa dieta dostosowana do chorego na Hashimoto. Mamy nadzieję, że trochę przybliżyłyśmy Ci kwestię macierzyństwa w Hashimoto i rozwiałyśmy mity krążące wokół tego tematu!