Jak przyjmować hormony, aby działały i jakie mamy dostępne leki na Hashimoto?

Jakie są objawy Hashimoto i niedoczynności tarczycy?

W 90% przypadków niedoczynność tarczycy spowodowana jest chorobą Hashimoto. Jest to autoimmunologiczne schorzenie tarczycy, w którym układ odpornościowy atakuje komórki tego gruczołu, prowadząc do jego stopniowego uszkodzenia tarczycy i zmniejszenia produkcji kluczowych hormonów: tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3). 

Jeśli usłyszałaś diagnozę Hashimoto, pamiętaj, że choć jest to choroba przewlekła, można z nią normalnie funkcjonować stosując leki, dietę i prowadząc zdrowy tryb życia. My zawsze rekomendujemy podejście holistyczne, wykraczające poza farmakologię, bo widzimy, że daje ono najlepsze rezultaty. Odpowiednio wdrożone leczenie jest jednak ważnym elementem tej układanki. Po jakimś czasie powinnaś więc zauważyć osłabienie lub ustąpienie objawów choroby. Należą do nich:

• problemy z utrzymaniem masy ciała,
• szybkie męczenie się,
• senność i zmęczenie,
• zaburzenia miesiączkowania,
• osłabienie libido,
• wypadanie i łamliwość włosów,
• suchość skóry,
• spadek nastroju i depresja,
• zaburzenia pamięci,
• mgła mózgowa,
• częste zaparcia,
• częste odczuwanie zimna.

I wiele innych objawów, które niestety można przypisać różnym schorzeniom, co powoduje trudności w diagnostyce chorób tarczycy.

Zobacz nasze szkolenia, które pomogą ci lepiej zarządzać objawami Hashimoto i niedoczynności tarczycy >>

Hormony tarczycy: klucz do efektywnego leczenia choroby Hashimoto

Leczenie Hashimoto polega na dostarczaniu do organizmu syntetycznych odpowiedników hormonów tarczycy. Dlatego ważne jest, abyś rozumiała ich rolę w funkcjonowaniu Twojego organizmu.

Głównym hormonem produkowanym przez tarczycę jest tyroksyna (T4). Jest to hormon mniej aktywny biologicznie, który w organizmie częściowo ulega przekształceniu do bardziej aktywnej formy – trójjodotyroniny (T3). Hormony tarczycy kontrolują między innymi tempo, w jakim organizm spala kalorie, dlatego jednym z objawów niedoczynności tarczycy jest przyrost wagi. Poza tym hormony tarczycy:

• regulują rytm serca i ciśnienie krwi, 
• są niezbędna dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania mózgu, 
• pomagają w regulacji temperatury ciała.

Mają więc wpływ na wiele procesów zachodzących w naszym organizmie. 

W chorobie Hashimoto dochodzi do niedoczynności, czyli sytuacji, gdy produkcja T4 spada. Dlatego doświadczasz takich objawów jak zmęczenie, obniżenie nastroju, czy zaburzenia metabolizmu. Aby organizm zaczął znowu prawidłowo funkcjonować, potrzebna jest suplementacja syntetycznej formy hormonu tarczycy, czyli lewotyroksyny. Celem terapii jest:

1. przywrócenie prawidłowego poziomu hormonów tarczycy w organizmie;
2. złagodzenie objawów niedoczynności tarczycy;
3. zapobieganie dalszemu uszkodzeniu gruczołu tarczowego.

Jakie leki stosuje się w leczeniu niedoczynności tarczycy?

Powinnaś wiedzieć, że wszystkie leki przepisuje lekarz na podstawie wyników badań, objawów oraz nasilenia choroby. Na rynku dostępne są dwa rodzaje leków na niedoczynność tarczycy: 

• Euthyrox
• Letrox
• Tirosint Sol – hormon w płynie

Oba produkty zawierają lewotyroksynę. Leki różnią się wypełnieniem – zawierają różne substancje pomocnicze, które mogą wpływać na ich tolerancję przez Twój organizm. Dlatego ważne jest, abyś poinformowała swojego lekarza o wszelkich nietolerancjach pokarmowych czy alergiach, a także, jeśli w trakcie terapii wystąpią jakiekolwiek skutki uboczne.

Dawkowanie leków na Hashimoto i niedoczynność tarczycy

Lekarz może przepisać Ci lek o różnej dawce lewotyroksyny:

1. Euthyrox występuje w dawkach: 25 µg, 50 µg, 75 µg, 100 µg, 112 µg, 125 µg, 150 µg, 175 µg lewotyroksyny.
2. Letrox dostępny jest w dawkach: 25 µg, 50 µg, 75 µg, 100 µg, 125 µg, 150 µg lewotyroksyny.
3. Tirosint Sol w dawkach: 13 µg, 25 µg, 50 µg, 75 µg, 88 µg, 100 µg, 112 µg, 125 µg, 137 µg, 150 µg, 175 µg i 200 µg lewotyroksyny.

Odpowiednią dawkę hormonu dobiera się na podstawie takich czynników jak:

• wiek, 
• masa ciała, 
• stan zdrowia,
• poziom produkcji hormonu T4.

Możliwe skutki uboczne i interakcje leków w leczeniu Hashimoto

Leki stosowane w leczeniu Hashimoto, głównie lewotyroksyna, są zwykle dobrze tolerowane, ale jak każde leki, mogą powodować skutki uboczne. Ważne jest, aby o nich wiedzieć i rozumieć, kiedy należy skontaktować się z lekarzem.

Jeśli dawka leku jest za duża, możesz odczuwać:

• Kołatanie serca
• Nadmierne pocenie się
• Nerwowość lub niepokój
• Problemy ze snem
• Utratę wagi mimo dobrego apetytu

Jeśli dawka jest za mała, możesz zauważyć:

• Zmęczenie
• Przyrost wagi
• Zaparcia
• Suchość skóry
• Uczucie zimna

Rzadko, ale mogą wystąpić reakcje alergiczne, takie jak: wysypka, swędzenie, trudności w oddychaniu.

Warto wiedzieć, że lewotyroksyna może wchodzić w interakcje z wieloma lekami i suplementami, dlatego zawsze informuj lekarza o wszystkich lekach i suplementach, które przyjmujesz. Na wchłanianie hormonu mogę wpływać m.in.:

• leki na zgagę i wrzody,
• suplementy wapnia i żelaza,
• niektóre leki na serce,
• leki przeciwdepresyjne,
• doustne środki antykoncepcyjne.

Pamiętaj, że każdy organizm jest inny i może reagować inaczej. To, co dla jednej osoby jest skutkiem ubocznym, dla innej może być normą. Dlatego tak ważne są regularne kontrole i otwarta komunikacja z lekarzem prowadzącym.

Terapia kombinowana T3/T4

Na rynku farmaceutycznym znajdziesz również nowoczesne preparaty łączone, które stosuje się w leczeniu niedoczynności tarczycy. Należy do nich Novothyral, który zawiera dwa syntetyczne hormony tarczycy: lewotyroksynę (T4) i liotyroninę (T3). Lek dostępny jest w dawkach: 75 µg lub 100 µg lewotyroksyny i odpowiednio 15 µg lub 20 µg liotyroniny.

Lek wykazuje dużą skuteczność podczas codziennego stosowania. Jego główne zalety to: 

• zwiększenie podstawowej przemiany materii, 
• przyspieszenie przemiany węglowodanowej, 
• dobroczynny wpływ na czynności serca, mózgu i układu krążenia. 

Początek działania następuje po 3-5 dniach.

Novothyral jest jednak lekiem wzbudzającym kontrowersje i ogólnie w kręgu endokrynologów odchodzi się od jego przepisywania. Lek zawiera kombinację lewotyroksyny (T4) i liotyroniny (T3) w stałych proporcjach, podczas gdy zapotrzebowanie na te hormony może się różnić u poszczególnych pacjentów, co utrudnia indywidualne dostosowanie dawki. W rezultacie istnieje większe ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak:

• zaburzenia rytmy serca,
• przyspieszone tętno,
• kołatanie serca,
• osłabienie i kurcze mięśni,
• uderzenia gorąca,
• zaburzenia miesiączkowania,
• nadmierne pocenie się,
• duszności,
• bezsenność,
• niepokój,
• bóle głowy.

Dlatego preferowana pozostaje monoterapia lewotyroksyną, która jest uważana za bezpieczniejszą i łatwiejszą do kontrolowania opcją leczenia. Novothyral traktuje się raczej jako ostateczność, gdy TSH jest bardzo wysokie, a inne metody poprawy wyników zawiodły.

Terapie alternatywne przy Hashimoto i niedoczynności

W leczeniu choroby Hashimoto lewotyrokysna jest standardowym leczeniem pierwszego rzutu. Jednak w niektórych przypadkach mogą być rozważane alternatywne opcje terapeutyczne, np.:

Leki immunosupresyjne

W bardzo ciężkich przypadkach lub gdy występuje szybko postępujący obrzęk tarczycy lekarz może rozważyć krótkoterminową terapię silnymi lekami przeciwzapalnymi jak glikokortykosteroidy (np. prednizon). W rzadkich przypadkach, gdy zawiodą inne formy leczenia, stosowane są również leki osłabiające układ odpornościowy, jak azatiopryna lub metotreksat. Nie jest to jednak standardowa praktyka. Ich użycie wymaga ścisłej kontroli lekarskiej ze względu na możliwe skutki uboczne.

Selektywne modulatory receptora estrogenowego (SERM)

Selektywne modulatory receptora estrogenowego (SERM) to skomplikowana nazwa dla leków, które wpływają na działanie estrogenów w organizmie. Jednym z takich leków jest Tamoksyfen, który stosuje się w leczeniu niektórych rodzajów raka piersi. Jego główne działanie polega na blokowaniu efektów estrogenów w niektórych częściach ciała. Stosowanie SERM w leczeniu Hashimoto jest wciąż na etapie badań klinicznych. Sugerują one, że może on mieć korzystny wpływ na zmniejszenie objętości tarczycy i poziom przeciwciał. Nie jest to jednak standardowa metoda leczenia. Jeśli SERM są stosowane u pacjentów z Hashimoto, zwykle dzieje się to w kontekście leczenia współistniejącego raka piersi, a nie jako terapia celowana chorób tarczycy.

Naturalne ekstrakty tarczycy

Naturalne ekstrakty tarczycy to leki, które są wytwarzane z gruczołów tarczycy zwierząt, najczęściej świń. Zawierają one naturalne hormony tarczycy – zarówno T4 (tyroksynę), jak i T3 (trijodotyroninę) – w proporcjach podobnych do tych, które występują w ludzkiej tarczycy. Bywają używane jako alternatywa dla syntetycznych hormonów tarczycy u osób z niedoczynnością tarczycy, w tym u niektórych pacjentów z chorobą Hashimoto, ale wokół terapii jest wiele kontrowersji. Przede wszystkim, ponieważ są to produkty naturalne, ich skład może się nieco różnić między partiami. Ilość hormonów może się też różnić w zależności od źródła (różne zwierzęta). To oznacza, że trudno jest ustandaryzować dawkowanie i zapewnić dokładnie taką samą ilość hormonów w każdej tabletce, co może prowadzić do niekonsekwentnych efektów leczenia. Ponad to, ze względu na obecność T3, które jest silniejszym hormonem, istnieje większe ryzyko przedawkowania w porównaniu do standardowych leków zawierających tylko T4. Polskie środowisko medyczne generalnie nie zaleca stosowania tej formy terapii. Naturalne ekstrakty tarczycy nie są w naszym kraju oficjalnie zarejestrowane jako leki i nie znajdziemy ich w regularnej sprzedaży w aptekach. 

Terapia LDN (Low Dose Naltrexone)

LDN to stosowanie bardzo małych dawek leku o nazwie naltrekson, który standardowo stosuje się w terapii uzależnień. Lek wpływa na układ odpornościowy, łagodząc jego nadmierną aktywność, co może być pomocne w chorobach autoimmunologicznych, takich jak Hashimoto. Badania sugerują, że LDN może zmniejszać stan zapalny, łagodzić objawy i poprawiać ogólne samopoczucie. Terapia jest jednak wciąż w fazie badań i w Polsce nie jest oficjalnie zarejestrowana jako metoda leczenia chorób autoimmunologicznych.

Jak przyjmować leki na tarczycę, żeby działały

Ta mała, biała tabletka jest bardzo ważna podczas zmagań z objawami choroby Hashimoto. Bez przyjmowania leków znacznie trudniej uregulować gospodarkę hormonalną. Musisz jednak pamiętać, że samo zażycie leku jest połową sukcesu. Zastanawiasz się pewnie, co stanowi drugą połówkę? Otóż odpowiednie przyswajanie! Aby hormon miał szansę zadziałać, podczas jego przyjmowania musi być spełnionych kilka ważnych warunków. Dotyczą one przede wszystkim sposobu i pory przyjmowania tabletki. Zobacz, jakich błędów należy unikać, aby faktycznie zauważyć pozytywny wpływ terapii na samopoczucie.

Najczęściej popełniane błędy podczas przyjmowania leków

Wiele osób przyjmujących leki popełnia z pozoru błahe błędy, które mają duże znaczenie dla skuteczności leczenia. Oto najczęstsze z nich:

1. Popijanie tabletki na tarczycę sokiem lub mlekiem

Na ulotce leków na niedoczynność tarczycy znajdziemy informację, że tabletkę powinniśmy popić niewielką ilością wody. Szczególnie unikaj soku grejpfrutowego oraz pomarańczowego, które znacznie obniżają absorpcję tabletki.

2. Przyjmowanie leku na tarczycę razem z suplementami

Suplementacja jest świetną opcją, ale powinnaś przestrzegać pewnych zasad. Pamiętaj, aby zrobić przynajmniej 3-godzinną przerwę między hormonami tarczycy a suplementem diety. Badania wykazały, że niektóre minerały mogą zaburzyć wchłanianie leku i osłabiają jego działanie.

Zobacz jak łączyć witaminy i minerały w Hashimoto >>